Thị trường vàng chờ ’thuốc’ mới | Thi truong vang cho ’thuoc’ moi | In tui nilon

Tuy nhiên, hai tuần gần đây, biên độ đó đã vượt xa mong muốn của cơ quan quản lý nhà nước cũng như kỳ vọng của chính doanh nghiệp, dù Ngân hàng Nhà nước đã hơn 3 lần cấp quota nhập khẩu vàng. Mức vênh trong thời gian này thường xuyên trên 2 triệu đồng mỗi lượng, và đỉnh điểm là vào 26/9, khi vàng trong nước hỗn loạn và có lúc đắt hơn thế giới tới 4,4 triệu đồng. Đến chiều qua, ngay cả khi quy đổi theo tỷ giá đôla thị trường tự do (bán ra 21.600 đồng), giá vàng trong nước vẫn đắt hơn quốc tế 3,1 triệu đồng. Còn nếu tính theo tỷ giá trong ngân hàng (20.854 đồng), mức chênh còn “khủng” hơn nhiều.

Giá vàng trong nước hôm nay bắt đầu thu hẹp khoảng cách với thế giới.

Theo Tiến sĩ Lê Đăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, chênh lệch giá quá lớn như hiện nay cho thấy thị trường vàng Việt Nam không minh bạch. "Thị trường hiển nhiên có dấu hiệu đầu cơ. Nhưng ai đầu cơ, đầu cơ như thế nào là vấn đề cần phải làm rõ", ông Doanh nhận định.

Trên thực tế, khoảng vênh này thường không phải là mối quan tâm hàng đầu với những nhà đầu tư đang say men chiến thắng. Họ có thể ấm ức khi nghĩ các doanh nghiệp đang lãi khổng lồ cả trăm tỷ đồng với quy mô giao dịch cả hai miền Nam - Bắc 40.000-50.000 lượng mỗi ngày. Nhưng vì sự méo mó của thị trường lâu nay, các nhà đầu tư biết rằng họ khó lòng mua sòng phẳng ngang thế giới, nên hễ thấy cơ hội giá về mức kỳ vọng là có thể xuống tiền, rồi chờ cơ hội lên sẽ bán ra chốt lời.

Bản thân các doanh nghiệp cho rằng mức vênh này quá bất hợp lý và họ chẳng thích thú gì. Giá vàng Việt Nam thường được các doanh nghiệp quy đổi từ giá thế giới nhân với tỷ giá thị trường tự do, cộng với các chi phí vận chuyển, gia công, dập đúc, quản lý kinh doanh. Do thị trường trong nước chưa liên thông hoàn toàn với thế giới (thể hiện ở việc xuất nhập khẩu bị hạn chế, giao dịch tài khoản nước ngoài bị cấm), nên doanh nghiệp thường tự phòng ngừa cho mình một khoảng vênh nhất định so với thế giới, tương đương với biên độ biến động lớn nhất trong một phiên, để đảm bảo việc định giá không hớ.

Đầu tháng 8, thị trường thế giới thường chỉ tăng giảm không quá 20 USD mỗi phiên, nhưng nay biên độ này được nới lên 40-50 USD. Vì vậy mức vênh được các doanh nghiệp tự cho là hợp lý để họ không lỗ, thậm chí có lãi và dự phòng rủi ro phải khoảng 700.000-800.000 đồng mỗi lượng, quá lắm cũng chỉ tới một triệu đồng.

"Tiếng là chúng tôi bán đắt hơn thế giới có lúc hơn 4 triệu đồng mỗi lượng, nhưng chúng tôi cũng phải mua vào cao hơn thế giới một khoảng gần tương đương. Vì thế, con số 4 triệu đồng đó không có nhiều ý nghĩa với chuyện lời lãi của doanh nghiệp", Chủ tịch một tập đoàn kinh doanh vàng bạc quy mô lớn ở phía Bắc than thở. Theo ông, ngay cả trong trường hợp không mua vào (vì không có khách đến bán) thì doanh nghiệp lại phải đề phòng rủi ro vỡ thanh khoản nếu giá ngày hôm sau lao dốc, trót bán hết giá cao mà không nhập đủ hàng tương ứng.

Dù khẳng định rất vô lý, nhưng các doanh nghiệp biện minh họ phải giữ mức vênh đó như một cách phòng vệ vì diễn biến thế giới khôn lường, thị trường trong nước quá méo mó, còn bản thân họ lại thiếu công cụ bảo vệ như nhập khẩu, giao dịch tài khoản.

Sự méo mó của thị trường thế hiện ở chỗ nguồn vàng trong nền kinh tế hiện rất lớn nhưng lượng vàng thương phẩm lại khan hiếm, vì rất ít người bán ra hoặc lượng vàng ngân hàng huy động được lại chỉ để trong kho mà không chuyển thành hàng hóa hay tiền tệ để kinh doanh. Việt Nam hiện có gần 10 thương hiệu vàng miếng khác nhau, nhưng SJC vẫn thống soái với thị phần trên dưới 90%, khiến thị trường tưởng quá tự do lại trở nên độc quyền. Việc dập đúc để đưa vàng miếng ra thị trường nhằm tăng cung vì thế cũng bị hạn chế phần nào, vì năng lực của riêng SJC có hạn.

Méo mó thứ hai là tâm lý cứ mua vàng là thắng. Câu chuyện vàng ngày hôm nay không khác gì chứng khoán những năm 2006-2007. Trong điều kiện bất động sản khó khăn, lãi suất tiết kiệm quá thấp, thiếu niềm tin vào sự ổn định kinh tế cũng như giá trị đồng tiền, tâm lý cứ mua vàng là thắng. Nhu cầu đầu tư này khiến cung cầu trên thị trường càng căng thẳng hơn.

Các giải pháp tăng cung thời gian qua đang dần "nhờn" thuốc, thậm chí bắt đầu bị vô hiệu hóa. Điển hình là giải pháp nhập khẩu. Nếu như những lần trước cứ có thông tin nhập khẩu vàng, giá vàng sẽ đi xuống, thì nay không những xuống mà khoảng cách với thế giới vẫn ngày một nới rộng ra. Theo các doanh nghiệp, số vàng nhập về thời gian qua không phải tất cả đều được đưa vào lưu thông. Quota nhập khẩu, ngân hàng được giao phần lớn và họ chủ yếu dùng để tất toán số vàng đã chuyển đổi thành tiền đồng để kinh doanh trước đây. Một phần ít ỏi còn lại cho doanh nghiệp, được đưa ra thị trường nhưng vì chỉ có duy nhất SJC sản xuất vàng thương phẩm nên thời gian bị kéo dài, có khi tới cả 15 ngày.

Ông Nguyễn Thanh Trúc - Chủ tịch Công ty Vàng Agribank cho rằng việc để giá trong nước cách xa so với thế giới dù các doanh nghiệp đã được cấp quota nhập khẩu vàng như hiện nay là quá vô lý. Theo ông, do điều kiện đưa ra mỗi khi cấp quota cho doanh nghiệp không chặt chẽ nên dễ bị trục lợi. Ông đề xuất ngoài các điều kiện thông thường, trong bối cảnh thị trường căng thẳng, cơ quan quản lý nên yêu cầu doanh nghiệp nhập vàng về phải bán với giá cao hơn thế giới ở một mức độ nhất định.

Ông Trần Thanh Hải (Công ty Vàng VGB) lại cho rằng Ngân hàng Nhà nước nên đứng ra phát hành chứng chỉ vàng bán cho dân với giá thấp hơn thị trường, thay vì để dân mua bán vàng vật chất. Làm như vậy sẽ không tốn đôla nhập khẩu vàng, cũng tránh cảnh rủi ro khi mua bán vàng vật chất cho dân. Tuy vậy, biện pháp này đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước phải tăng cường nghiệp vụ quản trị rủi ro cho số vàng đã bán cho dân dưới dạng chứng chỉ.

Còn theo tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nên thành lập một sàn vàng quốc gia, hoạt động công khai minh bạch theo thông lệ quốc tế. "Sàn vàng trên thế giới từ New York đến Hong Kong người ta đều làm được, tại sao mình không làm được. Rút kinh nghiệm từ việc đóng cửa sàn vàng vào năm ngoái, lần này chúng ta chỉ cần có quy chế, quy định rõ ràng, tôi tin sàn vàng sẽ phát huy hiệu quả ", ông Doanh khẳng định.

Nguồn tin của VnExpress cho biết Ngân hàng Nhà nước đang tính tới một giải pháp tổng thể để bình ổn thị trường vàng, đặc biệt kéo giá trong nước về gần hơn với giá thế giới. Trong các cuộc họp gần đây do Ngân hàng Nhà nước chủ trì, đã có những ý kiến đề xuất cho phép ngân hàng bán vàng ra với mức giá nhất định để tăng cung với giá hợp lý, hạ nhiệt thị trường. Đồng thời cho phép các ngân hàng được cân đối trạng thái trên tài khoản nước ngoài khi không mua đủ trong nước để bù đắp cho lượng vàng bán ra.

Song Linh - Thanh Bình (VnExpress)